Zamiennik Adobe Lightroom do wywoływania RAW-ów – darmowe i płatne [2025]
Adobe Lightroom jest jednym z najbardziej popularnych programów komercyjnych do obróbki i wywoływania plików RAW. To narzędzie, obok Photoshopa, które przez wiele lat uznawane było za standard w branży cyfrowej. Jakie są więc możliwości tego programu?
Program oferuje szeroki zakres zaawansowanych narzędzi do edycji i korekty zdjęć, umożliwiając jednocześnie korzystanie z własnych i zakupionych presetów. Jakie funkcje decydują o jego popularności? To przede wszystkim zaawansowane narzędzia do regulacji ekspozycji, balansu kolorów, redukcji szumów czy maskowania. Ponadto zapewnia wygodne zarządzanie kolekcją zdjęć, ułatwiając organizację i wyszukiwanie potrzebnych plików.
Niestety Adobe dokonało pewnych zmian w sposobie sprzedaży swojego oprogramowania. Czy wiesz, że Adobe Lightroom jest obecnie dostępny wyłącznie w modelu subskrypcyjnym, jako część planu Creative Cloud? To oznacza, że użytkownicy muszą regularnie płacić comiesięczne lub roczne opłaty, aby korzystać z programu, nie mając możliwości zakupu stałej licencji.
Nie ulega wątpliwości, że Adobe Lightroom jest nadal potężnym narzędziem do obróbki zdjęć, które cieszy się niesłabnącym uznaniem. Jednak nowy model subskrypcyjny może być czynnikiem, który wymaga rozważenia i oceny opłacalności, biorąc pod uwagę długoterminowe koszty związane z subskrypcją.
Istnieje wiele darmowych alternatyw dla Adobe Lightroom, które mogą być dobrym wyborem dla osób, które szukają narzędzia do zarządzania i prostej edycji zdjęć. Natomiast fotografowie, którzy oczekują zaawansowanych funkcji podczas wywoływania plików RAW, mają w zasadzie do wyboru jedynie dwa liczące się programy – RawTherapee oraz Darktable.
RawTherapee
RawTherapee – jest to darmowy, lecz zaawansowany program do obróbki zdjęć o otwartym kodzie źródłowym, który oferuje rozbudowane narzędzia do edycji zdjęć, takie jak poprawianie ekspozycji, balansu bieli i korekcji barwnej zdjęć w kilku zaawansowanych modułach. Mamy także możliwość usuwania szumów i korekcji perspektywy czy też tworzenia presetów oraz filtrowanie zdjęć według różnorodnych kryteriów. Wydaje się on przy pierwszym użyciu skomplikowany ze względu na mnogość opcji i potrzeba trochę czasu, aby poznać wszystkie jego możliwości. Niemniej ma podobną filozofię pracy jak Lightroom, więc osoby znające produkt Adobe powinny szybko się w nim odnaleźć. Dostępny dla systemów operacyjnych Linux, macOS oraz Windows.
Darktable
Darktable – to również darmowy program do zarządzania i edycji zdjęć o otwartym kodzie źródłowym, który oferuje narzędzia do zarządzania zdjęciami, takie jak tagowanie i kategoryzacja. Przy jego pomocy poprawimy balans bieli i kolorystykę fotografii. Możliwa jest również praca z krzywymi, usuwanie czerwonych oczu i wiele innych. Dla mnie osobiście jest mniej przyjazny niż opisany powyżej RawTherapee, ale polecam przetestować oba programy. Jest dostępny dla systemów operacyjnych Linux, macOS i Windows.
Oba programy cechują się możliwością obróbki zdjęć w sposób niezmieniający oryginalnego pliku, co pozwala na zachowanie oryginału i umożliwia późniejsze powrócenie do wcześniejszych wersji zdjęcia.
Affinity Studio 3.0.1 - teraz bezpłatnie!
Kiedy w marcu 2024 roku australijska firma Canva przejęła brytyjskiego producenta oprogramowania Serif, nikt nie spodziewał się takiego zwrotu akcji. Powiem szczerze – obawiałem się raczej zakończenia rozwoju lubianego przeze mnie Affinity i zassania najlepszych technologi do webowej Canvy.
Zamiast tego w listopadzie 2025 światło dzienne ujrzała wersja Affinity 3.0 z rewolucyjną zmianą – program stał się całkowicie darmowy. To fundamentalnie zmienia pozycjonowanie tego narzędzia na rynku alternatyw dla pakietu Adobe. Dawny Affinity Photo 2, który konkurował cenowo z produktami Adobe oferując licencję dożywotnią za kilkaset złotych, przekształcił się w zunifikowaną aplikację Affinity by Canva. Trzy oddzielne programy – Affinity Designer (grafika wektorowa), Affinity Photo (edycja zdjęć) oraz Affinity Publisher (DTP) – zostały połączone w jedną, potężną aplikację z wyspecjalizowanymi obszarami roboczymi – Vector, Pixel, Layout oraz Canva AI. Jedynym wymogiem korzystania jest założenie bezpłatnego konta w serwisie Canva.
Dla fotografów najważniejszy będzie Pixel Studio – moduł odpowiedzialny za edycję i wywoływanie plików RAW. To właśnie tutaj znajduje się zaawansowany moduł Develop znany z wrsji 2, który stanowi bezpośrednią konkurencję dla Adobe Camera Raw czy Lightrooma. Oferuje pełen zestaw narzędzi profesjonalnych: zaawansowane regulacje ekspozycji, balansu bieli, korekcję barwną w kilku przestrzeniach kolorów, redukcję szumów, pracę z krzywymi oraz maskowanie. Co więcej – i to jest unikalna cecha tego rozwiązania – w przeciwieństwie do Photoshopa, w Affinity w każdym momencie edycji możesz powrócić do modułu Develop i ponownie wywołać plik RAW bez utraty dotychczasowej pracy na warstwach. Mega opcja, której brakuje nawet droższej konkurencji!
Jak Affinity Studio wypada na tle darmowych gigantów – RawTherapee i Darktable? Pod względem funkcjonalności wywoływania RAW wszystkie trzy programy stoją na podobnym poziomie zaawansowania. Kluczowa różnica tkwi w filozofii użytkowania i interfejsie. RawTherapee i Darktable to programy typu open source, które cechuje większa złożoność interfejsu i krzywa uczenia się. Powiem wprost nie są zbyt miłe dla oka i trzeba dużo samozaparcia na początku. Affinity Studio oferuje znacznie bardziej przystępny, dopracowany interfejs, który będzie znajomy dla osób przesiadających się z produktów Adobe czy wersji 2. Dodatkowo, dzięki zunifikowanej architekturze, natychmiast po wywołaniu RAW masz dostęp do pełnego zestawu narzędzi do zaawansowanej edycji rastrowej bez przełączania się między programami – coś, czego RawTherapee ani Darktable nie oferują w ramach jednej aplikacji. Ba, nie oferuje też tego Adobe! Jeśli miałbyś zaczynać przygodę z którymś z tych programów, patrząc na tempo rozowju decyzja może być tylko jedna – Affinity 3.
Affinity Studio działa płynnie na systemach Windows i macOS. Program jest dostępny również na iPada, co stanowi dodatkową wartość dla osób pracujących mobilnie. Warto zaznaczyć, że mimo bezpłatnego modelu, Affinity 3.0 nie jest okrojoną wersją trial – to pełnoprawne, profesjonalne narzędzie bez żadnych ograniczeń funkcjonalnych. Opcjonalna subskrypcja Canva AI Studio (450 zł rocznie) odblokowuje jedynie dodatkowe funkcje oparte na sztucznej inteligencji oraz dostęp do Canva Premium, ale podstawowy program do wywoływania i edycji RAW pozostaje w pełni darmowy.
Minus? Prawdopodobnie jeszcze długo nie będzie dostępny w polskiej wersji językowej. Affinity 2 nie miała takich planów rozwojowych wogóle, więc nie spodziewam się, że w wersji 3 nastąpi w tej kwesti przełom…
Systemowe programy graficzne - darmowe
Systemowe programy graficzne oferowane przez producentów aparatów cyfrowych to oprogramowanie przeznaczone do obróbki zdjęć, które jest zazwyczaj dostarczane wraz z nimi lub z też oferowana jest możliwość pobrania softu ze strony internetowej. Są one dedykowane dla danej marki aparatów i są zoptymalizowane pod kątem pracy z ich specyficznymi plikami RAW.
Canon daje swoim klientom Digital Photo Pro (czyli DPP). Wśród jego funkcji znajdują się najważniejsze narzędzia do retuszu, dodawania efektów i filtrów, a także narzędzia do tworzenia kompozycji z wielu zdjęć. Oferuje on możliwość zarządzania zdjęciami, takich jak możliwość zmiany metadanych i organizowanie zdjęć w katalogach.
Nikon NX-Studio to stosunkowo nowe oprogramowanie, które ma zastąpić kilka innych rozwiązań ze stajni Nikona. Obecnie jest tylko po angielsku. Niemniej jest to program bardzo intuicyjny ze starannie dopracowywanym interfejsem. Wśród jego najważniejszych funkcji znajdują się proste narzędzia do retuszu, dodawania efektów i filtrów, ale także zaawansowane moduły do poprawiania balansu bieli, kolorystyki barwnej. Tu również mamy narzędzia do zarządzania zdjęciami, możliwość zmiany metadanych i organizowania zdjęć w katalogach.
Swoje oprogramowanie oferuje także Sony w postaci Imaging Edge (wcześniej Image Data Converter), Canon – Digital Photo Professional (DPP), Fuji Fujifilm – X RAW Studio, a nawet Hasselblad producent średnioformatowych aparatów opracował Phocusa.
Płatne alternatywy dla Adobe Lightroom
Dla osób preferujących zakup licencji dożywotniej zamiast comiesięcznych subskrypcji polecam dwa inne programy, które sam również posiadam i używam — Luminar Neo oraz Affinity Photo2. Będące odpowiednio konkurentem Lightrooma oraz Photoshopa. Przy najbliższej okazji postaram się opisać bardziej szczegółowo ich wady i zalety oraz główne różnice względem produktów Adobe.
Luminar Neo
Luminar Neo jest oprogramowaniem do wywoływania surowych plików RAW oraz ich dalszej obróbki, które oferuje szeroką gamę zaawansowanych narzędzi i funkcji do edycji zdjęć wspomaganych przez sztuczną inteligencję. Program ten jest intensywnie rozwijany i dostępny w języku polskim na komputery osobiste z systemem Windows lub macOS, a także na platformy mobilne, takie jak iOS i iPadOS.
Wśród jego funkcji znajdują się narzędzia do automatycznego usuwania plam i zabrudzeń, czy też usuwania linii energetycznych ze zdjęć. Mamy tu rozbudowane moduły do korekcji barwnej (color gradingu) poprawiania balansu bieli, redukcji szumu i innych niedoskonałości. Usuwania niechcianych obiektów ze zdjęć, w tym półautomatyczne przy wsparciu AI. Cały szereg narzędzi opartych o AI przeznaczonych do poprawy wyglądu twarzy, oczu, skóry, a nawet figury fotografowanych osób. Naprawdę działa! Mamy również dostęp do bardzo zaawansowanych narzędzi do dodawania efektów i filtrów, zmiany wygladu nieba czy chmur. Dobrze działa praca na warstwach oraz maskowanie (również przy wsparciu AI). Mamy też moduły poprawy harmonii kolorów, rozjaśniania i przyciemniania obszarów czy też klonowania. Wraz z programem otrzymujemy szereg presetów, które możemy następnie modyfikować oraz tworzyć własne. Ponadto program sam sugeruje presety spośród posiadanych, które mogą być najlepsze dla danego zdjęcia.
Luminar Neo otrzymuje regularnie cały szereg nowych narzędzi opartych o generatywną sztuczną inteligencję. Najpierw pojawiło się GenErase – narzędzie do usuwania niechcianych elementów ze zdjęć przez AI, które rozpoznaje kontekst i wypełnia usunięty obszar zgodnie z otoczeniem. Następnie dołączył GenExpand, pozwalający na inteligentne rozszerzanie kadru poza jego fizyczne granice poprzez generowanie brakujących fragmentów obrazu. Wreszcie wprowadzono GenSwap – funkcję zamiany obiektów na fotografii przez wpisanie tekstowej komendy opisującej pożądany efekt.
Natomiast paleta narzedzi do edycji powiększyła się m.in o Studio Light – symulujący profesjonalne oświetlenie studyjne czy Neon & Glow do kreowania świetlnych efektów neonowych i blasków. Jest również funckja Water Enhancer AI poprawiająca wygląd i kolor powierzchni wodnych oraz Twilight Enhancer AI poprawiający zdjęcia wykonane w złotej i niebieskiej godzinie. Wszystkie te funkcje działają błyskawicznie i dają rezultaty porównywalne z wielogodzinną pracą w Photoshopie. Light Depth zastąpił wcześniejsze Relight AI oferując znacznie większą kontrolę nad oświetleniem – pozwala umieszczać wirtualne źródła światła w trójwymiarowej przestrzeni obrazu, kontrolować ich kierunek, intensywność i temperaturę barwową oddzielnie dla pierwszego planu, głównego obiektu i tła. Rezultaty wyglądają naturalnie z realistycznymi cieniami i tonalnymi przejściami.
Wszystko to i wiele więcej obsługiwane wygodnie za pomocą suwaków bez konieczności posiadania zaawansowanych umiejętności graficznych, jakie są wymagane do uzyskania podobnych efektów np. w Adobe Photoshop. Czy wspominałem, że maskowanie odbywa się nie tylko tradycyjnie ale i poprzez kliknięcie na obiekt lub wybór typu obiektu znalezionego przez AI?
Rozszerzenia uprzednio dokupywane weszły w skład oprogramownaia, ale funkcje GenAI (GenSwap, GenExpand, GenErase) wymagają obecnie subskrypcji rocznej. Zakup nowej licencji daje dostęp do nich na rok w cenie oprogramowania. W listopadzie 2025 Luminar Neo otrzymał kolejną dużą aktualizację wprowadzającą zintegrowany ekosystem cross-device. Luminar Ecosystem pozwala na synchronizację pracy między aplikacją mobilną (dostępną na iOS, Android i ChromeOS) a wersją desktopową dla Windows i macOS. Edycję rozpoczętą na smartfonie w terenie można kontynuować na komputerze bez utraty jakichkolwiek ustawień, masek czy warstw. Wraz z ekosystemem wprowadzono Spaces – funkcję (dla mnie raczej ciekawostka) publikowania galerii webowych bezpośrednio z programu, bez potrzeby posiadania własnej strony internetowej.
Affinity Photo 2
Affinity Photo 2 to oprogramowanie do obróbki zdjęć, które zostało stworzone przez firmę Serif. Jest to profesjonalny program, który jest bezpośrednią konkurencją dla Adobe Photoshop, oferując szeroką gamę narzędzi i funkcji do edycji zdjęć. Program możemy nabyć za ułamek ceny żądanej za produkt Adobe, a jest moim zdaniem jego kompletnym zamiennikiem. Dostępny jest on na komputery osobiste z systemem Windows lub macOS, a także na platformy mobilne, takie jak iOS i iPadOS. Wśród jego funkcji znajdują się narzędzia do retuszu, dodawania efektów i filtrów, zaawansowanej pracy na warstwach.
Jednakże znajduje się w tym zestawieniu, ponieważ otrzymał on zaawansowany moduł do wywoływania surowych plików RAW. Moduł Develop Persona można uznać za odpowiednik Camera Raw dla Photoshopa, jednak o większej liczbie funkcji i będący integralną częścią programu. Co ciekawe, w przeciwieństwie do Photoshopa, tutaj na każdym etapie edycji wywołanego uprzednio pliku RAW możemy powrócić do modułu Develop Persona i ponownie wywołać plik RAW nie tracąc przy tym nic z naszej późniejszej pracy! Mega opcja!
Affinity Photo 2 został również zoptymalizowany pod kątem szybkości działania i łatwości użytkowania, co czyni go bardzo atrakcyjnym wyborem dla profesjonalnych fotografów i grafików, będąc przy tym dystrybuowany w formie dożywotniej licencji. Parametr Cena/Jakość zdecydowanie przemawia na korzyści Affinity Photo 2 względem oprogramowania firmy Adobe. Co więcej, w momencie pisania tego zestawienia istnieje możliwość nabycia trzech programów: Affinity Photo 2, Affinity Designer 2 oraz Affinity Publisher 2 w cenie jednego.
Capture One
Capture One – to powszechnie chwalony program do edycji zdjęć i wywoływania RAW. Przez pewien czas będący stałym numerem 2, jeśli chodzi o popularność wśród fotografów. Jednakże dziś posiada dość wygórowaną cenę przy zakupie licencji dożywotniej – lifetime. Można oczywiście go nabyć również w ramach miesięcznej lub rocznej subskrypcji. Tu jednak pojawia się pytanie, po co skoro miała to być ucieczka przed subskrypcją oprogramowania?
Moja opinia
W moim subiektywnym odczuciu, królem alternatyw na rok 2025 pozostaje płatny Luminar Neo, chociaż posiadam również Affinity Photo 2 i nowy bezpłatny Affinity 3. Niemniej to właśnie w Luminarze spędzam 90% czasu przeznaczonego na edycję zdjęć.
Przez wiele lat używałem Adobe Photoshop i Adobe Lightroom, więc potrafię ocenić czy brakuje mi czegoś z oferowanych funkcjonalności oraz czy łatwość edycji lub czas wykonania zadań przemawia na korzyść któregoś z systemów. W moim odczuciu wygrywa tu Luminar Neo z takim zastrzeżeniem, że pożegnałem się z pakietem Adobe definitywnie kilka lat temu i nie ciągnie mnie zbytnio, aby potestować ich najnowszą wersję.
Z zapowiedzianych na grudzień 2025 roku nowości w Luminar Neo – asystent AI, który ma doradzać co warto poprawić w zdjęciu, może być kolejnym wielkim przełomem w edycji zdjęć po generatywnej sztucznej inteligencji w programach graficznych. Czymś co popchnie w rozwoju fotografów, którzy chcieliby świadomie i z otwartym umysłem analizować rady innych. Rady asystenta AI będą też zapewne, choć może nie od razu, ale docelowo na wyższym poziomie niż rady jakie uzyskujemy standardowo na grupach foto 😉
Życzyłbym sobie również, żeby powstał odpowiednik Luminar dedykowany do wideo 😉 posiadający jego filozofię edycji i łatwość obsługi. Jedyne co mnie tak naprawdę irytuje w tym oprogramowaniu to udziwnione kadrowanie i eksport zdjęć…
Oczywiście zdaje sobie sprawę, ze dla zawodowców mogą się liczyć inne kwestie jak prestiż Adobe, czy kompatybilność z oprogramowaniem stosowanym w drukarniach czy przez najważniejszych klientów. Niemiej skoro tak, to czemu przestaliście używać Corela? 😉
photopolis.pl
